Vergiler özelinde, bölünme ve kesintilerin yapılmasına tevkifat adı verilir. Kesinti anlamına gelen bu kelime, günlük yaşamda alınan herhangi bir ürün ya da hizmetten kesilen verginin bir kısmının alıcıdan bir kısmının ise satıcıdan temin edilmesine denir. Bu işlem sayesinde katma değer vergisi alıcı ve satıcı arasında paylaştırılır. Söz konusu işlemi gösteren faturaya ise “tevkifatlı fatura” adı verilir. Peki, tevkifatlı fatura nasıl kesilir?
İlgili fatura; e-arşiv kullanıcıları, firma sahipleri ve vergi mükellefleri tarafından kolaylıkla kesilebilir. İnternet üzerinden açılan e-Arşiv üzerinde işlemin tamamlanması mümkündür. E-Arşiv sayfasına giriş gerçekleştirdikten sonra kişisel bilgilerinizi kullanarak sistemi açabilirsiniz. Faturaya dair bilgileri girdikten sonra tevkifat oranları ve tutarı hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
E-fatura zorunluluğu bulunan kişi ve kurumların tevkifat hakkında bilgi sahibi olması son derece önemlidir. Tevkifatlı fatura nedir sorusunun yanıtının yanı sıra bilinmesi gerekenler arasında bazı detaylar da yer alır. Bu detaylardan biri de fatura türleridir. Faturanın türlerinin bilinmesi işlemlerin daha profesyonel bir şekilde sürdürülmesini sağlar. Dört çeşit faturadan bahsetmek mümkündür:
- Katma değer vergisi
- Gelir vergisi
- Kısmi tevkifat
- Tam tevkifat
Katma Değer Vergisi (KDV) Tevkifatı
Katma değer vergisi tevkifatı, satıcıya yapılan ödemenin belirli bir kısmının vergi dairesine yapılmasıdır. Kimi durumlarda tamamının da vergi dairesine ödenmesi talep edilebilir.
Gelir Vergisi Tevkifatı
Kişi ya da kurumların gelirlerinin belirli bir kısmının kesilmesine ‘gelir vergisi tevkifatı’ ismi verilir. Banka, belediye, vergi dairesi ve döner sermaye ile çalışan kurumlar gelir vergisi tevkifatından yararlanabilir. Gelir vergisi tevkifatı uygulayabilecek olan kişi ve kurumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Kamu kurumları
- Sair kurumlar
- Ticari şirketler
- İş ortakları
- Dernekler
- Kooperatifler
- Yatırım fonu yöneticileri
- İktisadi işletmeler
- Vakıflar
- Çiftçiler
- Ticari ve serbest meslek erbapları
Yukarıda bulunan işletmeler ve kurumlar, e-fatura zorunluluğuna tabidir. Bu nedenle tevkifatlı fatura muhasebecileri tarafından kesilmesi ve gerekli ödemelerin gerçekleştirilmesi gerekir.
Kısmi Tevkifat
Kısmi tevkifat da diğer çeşitlere benzerlik gösterir. Kişi ya da kurumlar için hesaplanan verginin bakanlıklar tarafından belirlenmesi ve bir kısmının alıcı diğer kısmının ise hizmeti veren tarafından ödenmesine verilen isimdir. Bu tevkifat türünde hem satıcının hem de alıcının aktif olarak rol aldığı söylenebilir. Belirli bir KDV tutarını aşan faturalarda uygulanabilir.
Tam Tevkifat
Kısmi tevkifattan daha farklı bir çeşittir. Bu fatura türünde vergi hesaplanır ve tamamı alıcı tarafından ödenir. Kısmi faturada bir kısmı alıcı bir kısmı satıcıya bölünen KDV tutarının tam tevkifat olduğu takdirde alıcı tarafından ödenmesi beklenir.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?
Tevkifat, hesaplanan vergilere göre bölüşme veya kesinti yapma anlamına gelir. Bu uygulama, faturaya işlenen verginin alıcı ve satıcı arasında paylaştırılmasını kapsar.
Yasal olarak bildirilen gelir türleri üzerinden 5/10, 9/10 gibi paylaşımlar gerçekleştirilir. Hesaplama işleminde ise belirli bir formül kullanılır. KDV hesabına göre söz konusu faturanın aşağıdaki gibi hesaplanması mümkündür:
Mal ve Hizmet Bedeli (1000 TL) X [1 + (KDV Oranı (%18) /100)] = 1000 X 1,18 = 1180 TL olarak fatura kesilir. 1000 TL’lik bir hizmetin KDV’si 180 TL olarak hesaplanır ve faturaya yansıtılır. Tevkifat sadece KDV’ye uygulanır. Bu da demektir ki toplam KDV (180 TL) X (Tevkifat oranı (7/10 yada %70)) = (180 X 7)/(10) veya (180 X 70)/(100) = 126 TL tevkifat bedeli bulunur. Toplam KDV’den tevkifat bedelinin çıkarılması gerekir. 180-126=54 TL KDV ile 1054 TL işletmeye, 126 TL tevkifat bedeli ise vergi dairesine ödenir. Bu şekilde fatura hesaplamasını gerçekleştirmek mümkündür.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Kesilir?
İlgili fatura pek çok kurum, kuruluş ve durumda kesilebilir. KDV’nin paylaştırılmasını gerçekleştirmek isteyen kurum ve kuruluşların ilk olarak hangi hizmetlerde tevkifatlı faturadan yararlanabileceklerini bilmeleri gerekir. Bu hizmetler şöyle bildirilir:
- Yemek
- Bakım ve Onarım
- Servis
- Yapı Denetim
- İşgücü sağlama
- Baskı ve Basım
- Mimarlık Hizmetleri
- Özel Güvenlik Hizmetleri
- Makine Hizmetleri
- Danışmanlık
- Mühendislik Hizmetleri
- Çevre
- Temizlik
- Turistik Hizmetler
- Spor Kulüplerinin Sağladığı Reklam İşlemleri
- Külçe Metal Teslim Hizmetleri
- Bahçe
- Üretim Hizmetleri
- Fasonlarla İlgili Aracılık Hizmetleri
Yukarıda belirtilen hizmetlere ek olarak, ilgili faturayı kesmek için de birkaç noktaya dikkat edilmesi gerektiğinden bahsedilebilir. Herhangi bir adımı atlamamak için e-fatura kesme zorunluluğu bulunan firmaların DİA’dan yararlanmaları mümkündür. Güvenilir bir muhasebe yazılımı olan DİA, KDV ve faturaların herhangi bir sorun yaşanmadan hesaplamasına yardımcı olur. Sizler de e-arşive giriş gerçekleştirebilir, kişisel bilgilerinizle hesabınızı açtıktan sonra fatura oluştur kısmından faturanızı oluşturabilirsiniz. DİA üzerinden faturanın tüm detaylarını kontrol ettikten ve teyit işleminden sonra telefonunuza gönderilen kod ile faturayı tamamlayabilirsiniz. Bu işlem, faturanızın yasal olarak kaydedildiğini gösterir. Böylece sevk irsaliyenizi bildirebilirsiniz. KDV tutarını da faturanın büyüklüğüne göre alıcı ile paylaşabilirsiniz.
Kimler Tevkifat Yapmalıdır?
Tevkifatlı fatura kesimi pek çok kurum ve kuruluş tarafından gerçekleştirilebilir. Bu fatura türünden yararlanabilecek kişiler şu şekilde sıralanır:
- Katma bütçeli kurumlar,
- İl özel idareleri,
- Belediyeler,
- Köyler
- Döner sermayeli kurum ve kuruluşlar,
- Bankalar,
- Kamu kurumları,
- Borsalar,
- Emekli ve yardım sandıkları,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri,
- Özelleştirilen kuruluşlar,
- %50’den fazla hissesi yukarıda yer alan işletmeler,
- İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında yer alan şirketler.
Tevkifatlı fatura iadesi ve kesimi gerçekleştirebilir. Sizler de ilgili fatura hakkında tüm detayları öğrenerek bu işlemi gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğinize bakabilirsiniz. Bu fatura türünün avantajlarından yararlanabilir, DİA ile işlemlerinizi hızlandırabilir ve KDV tutarını alıcı ile paylaşabilirsiniz. Bu şekilde KDV’yi alıcı ile paylaşarak kazancınızı koruma fırsatından da yararlanabilirsiniz. Süreç içinde aksaklık yaşamamak için DİA yazılımını kullanabilirsiniz.
Önceki yazımıza https://www.efaturazorunlulugu.com/e-ihracat-faturasi-nasil-duzenlenir/ linkinden ulaşabilirsiniz.
