
Teknolojinin hızla gelişmesi ile günümüzde artık birçok işlem internet üzerinden gerçekleşmektedir. İnternet üzerinden devam eden işlemlerde her iki tarafın da güvenliğini koruyabilmek amacıyla birçok uygulama yürürlüğe girmiştir. Zaman damgası da bu uygulamalardan biridir. İşleme giren bir verinin imzalandığı, başvuru yapıldığı, para transferinin yapıldığı ve bu gibi önemli işlemlerin gerçekleştiği zamanların tarih ve saat olarak kanıtlanması zaman damgası ile yapılmaktadır.
Zaman Damgasının İşlevleri Nelerdir?
İnternet üzerinden yapılan her türlü işlem, zaman damgası ile güvence altına alınmayı amaçlanır. Bir veri bloğunun oluşturulduğu tarihi ve saati açık bir şekilde belirten süreç, yapılan işlemlerin doğruluğunu matematiksel olarak kanıtlamaktadır. Söz konusu işlemin amacı, damgalama işleminin ardından verinin ya da dosyanın değiştirilmemiş olduğunun kanıtlanmasıdır.
Zaman Damgası Nerelerde Kullanılır?
Tarih ve zamanın kanıtlanması oldukça çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. TÜBİTAK zaman damgası kullanım alanları şu şekildedir:
- Finans İşlemleri: Şeffaflığın ve güvenilirliğin en çok arandığı sektörlerden biri olan finans sektöründe yapılan her işlemin hangi saat ve hatta hangi saniyede gerçekleştiğini ispat etmektedir.
- Yasal Belgeler: Tüm hukuki değere sahip olan belgelerin hangi zamanda oluşturulduğu, değiştirildiği veya imzalandığını belirtmektedir. Böylelikle gerek duyulması durumunda mahkeme veya hukuki süreçlerde kanıt niteliği oluşturabilmektedir.
- Elektronik Sağlık Kayıtları: Sağlık işlemlerinde bir hastanın veri güvenliği ve gizliliği son derece büyük bir öneme sahiptir. İlgili işlem, bu bilgilerin bütünlüğünü koruyabilirken aynı zamanda bu bilgiler üzerinde yapılabilecek tüm değişikliklerin önüne geçebilmektedir.
Zaman Damgası Nasıl Kullanılır?
Zaman damgası, e-defter uygulamasında kullanılmaktadır. E-Defterin oluşturulduğu anı net bir şekilde belirtebilen işlem, veri bütünlüğünü korumadaki en önemli faktörlerden biridir. Aynı zamanda e-fatura, e-arşiv, kayıtlı elektronik posta (KEP) ve e-devlet belgeleri gibi son derece geniş bir alanda kullanılmaktadır. Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları tarafından temin edilebilen işlem, hazırlanan belgede istenilen konuma eklenebilir. TÜBİTAK, Kamu SM veya bu gibi güvenilir kuruluşlar tercih edilmelidir. USB bellek ya da PKI kartı şeklinde gönderimi yapılan damga, gerekli yazılımlar indirilerek bilgisayara kurulmalıdır. Damgalanmak istenen belge açıldığında “damgala” butonuna tıklandığında söz konusu bu belgenin “.zd” uzantılı bir versiyonu açılmaktadır.
İlgili işlemin son yıllarda en çok kullanıldığı alanlardan biri de e-fatura belgeleridir. Gün geçtikçe çok sayıda kişi tarafından yaygın bir şekilde kullanılan e-faturada bulunan damga; bu belgelerin hangi tarih ve saatte oluşturulduğunu veya iletildiğini kanıtlamaktadır. Böylelikle söz konusu belgeler üzerinde usulsüz bir değişikliğin yapılabilmesinin başarılı bir şekilde önüne geçebilmektedir. E-Fatura kullanan mükellefler için son derece önemli bir konuma sahip olan damga, zorunlu olmamak ile kullanılması önerilmektedir. DİA Yazılım, e-faturaya geçiş yapmak isteyen tüm mükelleflere birbirinden avantajlı olanaklar sunmaktadır. Basit ve kolay bir arayüze sahip olan DİA Yazılım, internet bağlantısına sahip olunan her yerden ulaşabilme imkânı da tanımaktadır. E-Fatura, e-arşiv, e-irsaliye ve bu gibi diğer tüm elektronik belgeler DİA Yazılım’ın güvenilir ve kaliteli alt yapısı ile uzun yıllar depolanabilmektedir.
Zaman Damgası Kullanımı Zorunlu Mudur?
Elektronik defterlere zaman damgası eklenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. İşlem, kontör bazlı bir uygulamadır. Kullanılan her bir damga, bir kontör olarak adlandırılmaktadır. Fakat istenilmesi durumunda e-defter veya diğer tüm belgelere kolay bir şekilde eklenebilmektedir.
Zaman Damgası Elektronik İmza Yerine Geçer Mi?
5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu 3. Maddesi gereğince zaman damgası ve elektronik imza aynı değere sahip değildir. Elektronik imza, söz konusu belgeyi imzalayan kişinin kimlik belgelerini doğrulamaktadır. Damga ise bu belgenin hangi tarihte ve saatte oluşturulduğunu ya da imzalandığını ispat etmektedir.
Zaman Damgası Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru yaparken, başvurular “Özel Firma Başvuruları”, “Şahıs Başvuruları” ve “Kamu Kurumu Başvuruları” olarak ayrılmaktadır. Sahip olunan ticari özelliğe göre en uygun başvuru seçeneği tercih edilmelidir. Tercih edilen Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı’nın web sitesinde yer alan başvuru linkine tıklanarak başvuru süreci başlatılabilmektedir. Bu linke tıklandıktan sonra istenilen tüm bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması gerekmektedir.
Başvurunun son aşamasında ise ücret ödemesi ekranı gelmektedir. Alınmak istenen kontör ücreti ve diğer tüm başvuru ücretlerinin ödenmesinin ardından damga hazırlanmaya başlamaktadır. Her sağlayıcı tarafından bu ücretler değişkenlik gösterse de en çok tercih edilen TÜBİTAK zaman damgası fiyat ise 10.000 kontör 3.000 TL + KDV olacak şekilde belirlenmiştir. Daha fazla kontör alımlarında ücrette de bir artış bulunmaktadır.
Zaman Damgasının Geçerlilik Süresi Ne Kadardır?
Sahip olunan imzalama anahtar çiftinin kullanım süresi, zaman damgasının da geçerlilik süresidir. Her bir belgeye koyulabilen damga, özel olarak atanmakta ve belge üzerinde sonsuza kadar geçerliliğini korumaktadır. Üzerinde söz konusu işlem, bulunan bir belgenin silinmesi durumunda, özel olarak atanan numara da geçerliliğini kaybetmektedir.
Önceki yazımıza https://www.efaturazorunlulugu.com/yurt-disi-hizmet-faturasi-nedir/ linkinden ulaşabilirsiniz.