Finansal anlamda çok sayıda teşviğin ve avantajın sağlandığı serbest bölgelere e-fatura keserken işletmelerin kafalarında karışıklık olabiliyor. Bu yazımızda serbest bölgeye e-fatura kesilmesi hakkındaki soru işaretlerini gidermeye çalışacağız.
Söz konusu bölgeler, ülkelerin dış ticaret süreçlerini hızlandıran, artıran ve kolaylaştıran bir uygulamadır. Bu bölgeler içinde bulunduğu ülkenin gümrük sınırlarına dahil değildir ve yatırımı teşvik etmek amacıyla kurulurlar. İlgili bölgeler ülkelere belirli dış ticaret avantajları sağlasalar da bunun karşılığında çok sayıda muafiyette bulunurlar.
Kota, tarife, vergi gibi ticari engeller bu bölgelerde olmaz ve dış ticaret aktörlerini cezbedecek teşvikler uygulanır. Bunun sebebi, söz konusu bölgelerin bir ülke sınırları içerisinde olmasına rağmen, o ülkenin gümrük bölgesi dışında tutulması ve dolayısıyla da bürokratik zorunlulukların olmamasıdır.
Serbest Bölge Muafiyetleri
Serbest bölgelerin muafiyetleri farklılıklar gösterebilir. Genel olarak Türkiye’deki bu bölgelerin dış ticaret aktörlerine sağladığı avantajlar şunlardır:
- Gümrük vergisi ve benzeri vergilerden tamamen muaf olma.
- Üretim faaliyeti gösteren işletmeler için kurumlar vergisinden tamamen muaf olma.
- Özel tüketim vergisi ve KDV’den tamamen muaf olma.
- Evraklardan alınan damga vergisinden tamamen muaf olma.
- İnşaat, proje, izin, onay ve iskan gibi süreçlerde KDV’den muaf olma.
- Mülk alırken ya da satarken tapu harcından muaf olma.
- Bu bölgeden elde edilen karları hiçbir engel olmadan yurt dışına ya da ülke içine gönderebilme, sokabilme.
- Tamamı yurt dışına olmak kaydıyla, bu bölgelerden verilecek lojistik hizmetlere %100 gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti.
- Ürünlerin sınırsız süre bu bölgede tutulabilmesi serbestliği.
- Bu bölgede üretim yapan işletmelerin FOB bedeli yani fabrikadan liman gümrüğüne kadar olan taşıma masrafları, liman masrafları bedelinin en az %85’ini ihraç eden şirketler çalışan maaşlarından alınan gelir vergisinden muaf tutulurlar.
E-fatura zorunluluğuna dair diğer yazılarımızı inceleyerek, e-fatura kullanıcılarının yine e-fatura kullanıcılarına e-fatura kesebilmesinin detaylarını öğrenebilirsiniz. Ancak bu bölgeler için kurallar biraz daha farklı. İhracat e-faturasında alıcı bilgilerinin yanında bir de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bilgileri de yer almalıdır.
Alıştığımız normal e-faturalar ile ihracat faturaları arasındaki en büyük farklılık, ihracat faturasının sistemden yalnızca bakanlığa ulaşıyor olmasıdır. E-faturanın muhatabı konumdaki alıcı taraf, e-faturasını sistemden değil, e-posta ya da farklı bir yöntem ile teslim almak zorunda kalır.
Serbest Bölgeye E-Fatura Keserken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Serbest bölge e-fatura zorunluluğu kapsamında dikkat edilmesi gerekenler içerisinde en önemli olanları, bu bölgeye mahsus farklılıklarla ilgili olanlardır.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, eğer gümrük çıkış beyannamesi ekinde düzenli bir faturaysa e-ihracat faturası, söz konusu bölge işlem formu gibi başka bir belge ekinde kullanılacak bir faturaysa klasik e-fatura kesilir.
Söz konusu bölgeye e-fatura kesileceği zaman:
- Alıcı taraf e-fatura mükellefiyse e-fatura.
- Alıcı taraf e-fatura uygulamasına geçiş yapmamış ve gönderici taraf e-arşiv mükellefiyse e-arşiv fatura.
- Her iki durum da söz konusu değilse matbu fatura kesilmelidir.
Bu bölgeler için düzenlenecek e-ihracat faturasında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın vergi kimlik numarası seçilir, iletilir ve alıcıya giden diğer fatura üzerinde gümrük çıkış beyannamesi ekindeki gibi bölge işlem formu hazırlanır.
Dış ticaret yapılan süreçlerde gümrük mevzuatına göre hazırlanan ve ilgili ihracatçı birliğince onaylanan gümrük idaresine sunulan gümrük çıkış beyannamesi hazırlanması da mühimdir.
Alıcı tarafın e-fatura zorunluluğu uygulamasına dahil olmaması halinde, daha önce de bahsettiğimiz gibi e-arşiv fatura kesilmelidir.
Serbest Bölge İçin Fatura Kesme İşlemleri
Genel olarak ilgili bölgelerde fatura kesme işlemleri şu süreçlerden oluşmaktadır:
- Bölgede faaliyet gösteren işletmeler, fatura kesme sürecinde ilk olarak ilgili bölge yöneticilerini bilgilendirmelilerdir. Böylece bölgeye özgü prosedürler ve gereklilikler öğrenilebilir.
- Fatura, işlem detayları, satıcı ve alıcı bilgileri, ürün ya da hizmet açıklamaları gibi temel bilgiler, söz konusu bölge e-faturası içerisinde yer almalıdır. Öte yandan, bölge içinde faaliyet gösteren işletmenin özel durumları da göz önünde bulundurulmalıdır.
- Faturaların benzersiz bir numarası muhakkak olur. Bu bölge yöneticileri, fatura numarası ve seri konusunda belli başlı kurallar oluşturmuş olabilir. Bu kurallar muhakkak dikkate alınmalıdır.
- Fatura, belirli bir formatta düzenlenmelidir. Daha sonra bu bölge yönetimince belirlenen süre boyunca da saklanmalıdır.
- Bu bölge içerisinde gümrük ve diğer kontroller esnasında faturalar da denetlenebilir. Dolayısıyla, ilgili belgelerin doğru ve eksiksiz olması konusunda titiz olunmalıdır.
- İlgili bölgeler vergi ve ödemelere dair özel düzenlemelere sahip olabilir. Yukarıda Türkiye’deki bu bölgelerde genel olarak kullanılan muafiyetlerden bahsetmiştik. Ancak diğer ülkelerde fatura kesme işlemi esnasında vergi ve diğer ödemeler iyi hesaplanmalı ve kusursuz süreç yönetimi yapılmalıdır.
- Bu bölgelerde kesilen faturalar, ilgili diğer belgelerle birlikte sunulmalıdır.
İlgili bölgeye fatura kesilmesi esnasında, içerisinde bulunan ülkenin farklılık gösteren kuralları olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden bu bölgede iş yapacak işletmelerin, ilgili yerlerin yönetimi veya danışmanları tarafından bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Serbest Bölgelerdeki Firmaların İhracatları E-Fatura Kapsamına Girecek mi?
Serbest bölgeye yapılacak ihracatlar için, e-fatura ihracat beyannamesi ile birlikte kesilir ve sunulur. Ancak bölgeden çıkış yapacak ürünler için e-fatura kesilmesi söz konusu değildir. Bunun sebebi bölgede ihracat beyannamesi kesilmesine gerek olmamasıdır. Bu bölgelerde hazırlanan beyannameler daha çok transit beyannamesi olarak bilinmektedir.
Serbest Bölgeye KDV’li E-Fatura Kesilir mi?
Türkiye’de söz konusu bölgeye satış yapılması, ihracat olarak kabul edilir ve KDV kapsamı dışında istisna olarak görülür. Bölge kurallarının çalıştığı mal teslimatlarında KDV’den muafiyet söz konusu olur.
Türkiye’deki bu bölgeler her ne kadar Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde olsa da, Gümrük Bölgesi’nden dışarıda kabul edilir. Yani fiziksel olarak ilgili bölgede yer alan ürünler, oranın hükümlerine bağlıdır ve KDV muafiyeti oluşur.
Peki, serbest bölgeye KDV’siz fatura nasıl kesilir? Ürün ya da hizmetten bağımsız olarak, bu bölgelere kesilen faturalar KDV muafiyetine sahip olduğu için, KDV’nin 0 gözüktüğü bir fatura kesilmelidir. Bunu yapabilmek için KDV istisna kodlarından faydalanılır. DİA üzerinden söz konusu bölgeye KDV’siz fatura kesebilmek için, 301 kodlu istisna seçiminin yapılması, KDV’yi sıfıra çekecektir. Başka bir işlem yapmaya gerek yoktur.
Türkiye’nin en gelişmiş bulut ERP programı DİA hakkında daha fazla bilgi almak için, aşağıda yer alan formu doldurun! Ekiplerimiz sizinle en kısa sürede iletişime geçsin.
Önceki yazımıza https://www.efaturazorunlulugu.com/e-fatura-nasil-iptal-edilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.
